Я, Сурен Сахакович Акобян и группа видных общественных деятелей, экспертов в области востоковедения и глобальной политики, выражаем глубочайшее разочарование и категорически осуждаем решение Парламента Армении одобрить законопроект, запускающий процесс вступления в Европейский Союз. Считаем данный шаг естественным образом противоречащим фундаментальным национальным интересам Армении и представляющим серьёзнейшую угрозу для многовековых стратегических партнерств между двумя государствами. Следовательно, последствия этого решения могут быть в очередной раз катастрофическими и затронуть все сферы жизни народа Армении .
- Нарушение принципов евразийской интеграции и экономическая катастрофа:
Членство в ЕС и ЕАЭС – принципиально несовместимые вещи. Фундаментальные различия в таможенном регулировании, экономических моделях, правовых системах и стандартах делают одновременное участие в этих интеграционных блоках практически невозможным. Попытка Армении балансировать между этими двумя системами, скорее всего, приведёт к экономическому коллапсу.
Кроме того, необходимо учесть географическое положение Армении и ее зависимость от транспортных коридоров, проходящих через территорию стран-членов ЕАЭС. Возможные ограничения на использование этих коридоров в результате выхода из ЕАЭС нанесут непоправимый ущерб армянской экономике.
- Геополитическая наивность и риски для национальной безопасности:
Решение Еревана о начале процесса вступления в ЕС представляется нам как глубоко наивное и политически рискованное. Сценарий, подобный турецкому – десятилетия ожидания членства без каких-либо реальных перспектив – весьма вероятен. ЕС, увеличивая финансовую помощь Армении (де-факто руководству в условиях нарастающей коррупции в этой стране) , преследует собственные геополитические интересы, а именно — ослабление влияния России на бывших территориях Российской Империи . Это стратегически опасный путь для Армении, который может привести к ухудшению отношений с Россией и другими союзниками, включая Иран и Беларусь.
Необходимо также учитывать возможные последствия для национальной безопасности Армении. Выход из ОДКБ, что является вероятным сценарием в перспективе, сделает Армению чрезвычайно уязвимой перед внешними угрозами. Армения, потеряв поддержку мощных союзников, окажется в крайне сложном геополитическом положении.Это особенно опасно на фоне нерешенных вопросов с Азербайджаном из-за затяжного конфликта на территориях бывшей Елизаветпольской губернии.
- Внутренняя политика и социальные последствия:
Решение о вступлении в эту организацию , принятое без широкого общественного обсуждения и консенсуса, может вызвать глубокий социальный раскол в Армении. Многие граждане, связанные тесными экономическими и культурными узами с Россией и другими странами ЕАЭС, могут воспринять это решение как предательство национальных интересов. Это может привести к усилению политической нестабильности и социальным протестам.
В заключение, мы призываем Парламент Армении пересмотреть свое решение и отказаться от курса на вступление в ЕС. Это решение чревато катастрофическими последствиями для экономики, национальной безопасности и социальной стабильности Армении. Необходимо искать пути развития, которые учитывают национальные интересы и укрепляют стратегические партнерства, а не подрывают их ради сомнительных перспектив. Армения нуждается в взвешенной и прагматичной внешней политике, основанной на объективной оценке рисков и возможностей, а не на иллюзорных надеждах на членство в ЕС.
2025 թվականի փետրվարի 16-ի պաշտոնական հայտարարությունը ի դեմս Հայաստանի խորհրդարանի ԵՄ անդամակցության գործընթաց սկսելու որոշման։
Ես՝ Սուրեն Սախակի Հակոբյանը և մի խումբ ականավոր հասարակական գործիչներ, արևելագիտության և գլոբալ քաղաքականության բնագավառի փորձագետներ, հայտնում ենք մեր խորը հիասթափությունը և կտրականապես դատապարտում Հայաստանի ազգային ժողովի որոշումը՝ հաստատելով Եվրամիությանն անդամակցելու գործընթացը մեկնարկող օրինագիծը։ Այս քայլը մենք բնականաբար հակասում ենք Հայաստանի ազգային հիմնարար շահերին և համարում լուրջ վտանգ երկու պետությունների դարավոր ռազմավարական գործընկերության պարագայում ։ Հետևաբար, այս որոշման հետևանքները ևս մեկ անգամ կարող են աղետալի լինել և ազդել հայաստանցիների կյանքի բոլոր ոլորտների վրա։
- Եվրասիական ինտեգրման և տնտեսական աղետի սկզբունքների խախտում.
ԵՄ-ին և ԵԱՏՄ-ին անդամակցությունը սկզբունքորեն անհամատեղելի բաներ են. Մաքսային կանոնակարգերի, տնտեսական մոդելների, իրավական համակարգերի և ստանդարտների հիմնարար տարբերությունները գործնականում անհնարին են դարձնում միաժամանակյա մասնակցությունը այս ինտեգրացիոն բլոկներին: Հայաստանի փորձը հավասարակշռել այս երկու համակարգերը, ամենայն հավանականությամբ, կհանգեցնի տնտեսական կոլապսի։
Բացի այդ, անհրաժեշտ է հաշվի առնել Հայաստանի աշխարհագրական դիրքը և կախվածությունը ԵԱՏՄ անդամ երկրների տարածքով անցնող տրանսպորտային միջանցքներից։ ԵԱՏՄ-ից դուրս գալու արդյունքում այդ միջանցքների օգտագործման հնարավոր սահմանափակումները անուղղելի վնաս կհասցնեն Հայաստանի տնտեսությանը։
- Աշխարհաքաղաքական միամտություն և ազգային անվտանգության ռիսկեր.
ԵՄ-ին իբր թե միանալու գործընթաց սկսելու Երևանի որոշումը մեզ թվում է խորապես միամիտ և քաղաքականապես ռիսկային. Թուրքիայի նման սցենարը. որը տասնամյակներ շարունակ սպասել է անդամակցությանը առանց իրական հեռանկարների, միանգամայն հավանական է նաև Հայաստանի համար : ԵՄ-ն մեծացնելով ֆինանսական օգնությունը Հայաստանին (այս երկրում կոռուպցիայի աճի համատեքստում դե ֆակտո ղեկավարությունը) հետապնդում է իր աշխարհաքաղաքական շահերը, այն է՝ թուլացնելով Ռուսաստանի ազդեցությունը Ռուսական կայսրության նախկին տարածքներում։ Սա Հայաստանի համար ռազմավարական առումով վտանգավոր ճանապարհ է, որը կարող է հանգեցնել Ռուսաստանի և այլ դաշնակիցների, այդ թվում՝ Իրանի և Բելառուսի հետ հարաբերությունների վատթարացման։
Անհրաժեշտ է նաև հաշվի առնել Հայաստանի ազգային անվտանգության համար հնարավոր հետևանքները. ՀԱՊԿ-ից դուրս գալը, որը ապագայում հավանական սցենար է, Հայաստանին կդարձնի ծայրահեղ խոցելի արտաքին սպառնալիքների նկատմամբ։ Հայաստանը, կորցնելով հզոր դաշնակիցների աջակցությունը, կհայտնվի ծայրահեղ ծանր աշխարհաքաղաքական իրավիճակում, ինչը հատկապես վտանգավոր է նախկին Ելիզավետպոլի նահանգի տարածքներում ձգձգվող հակամարտությունների ֆոնին։
- Ներքին քաղաքականություն և սոցիալական հետևանքներ.
Այս կազմակերպությանն անդամակցելու որոշումը, որն ընդունվել է առանց լայն հանրային քննարկումների և կոնսենսուսի, կարող է Հայաստանում խորը հասարակական պառակտումներ առաջացնել։ Ռուսաստանի և ԵԱՏՄ այլ երկրների հետ տնտեսական և մշակութային սերտ կապեր ունեցող բազմաթիվ քաղաքացիներ այս որոշումը կարող են ընկալել որպես ազգային շահերի դավաճանություն։ Սա կարող է հանգեցնել քաղաքական անկայունության և սոցիալական բողոքների աճի:
Եզրափակելով՝ կոչ ենք անում Հայաստանի խորհրդարանին վերանայել իր որոշումը և հրաժարվել ԵՄ-ին անդամակցելու իր ուղուց։ Այս որոշումը հղի է աղետալի հետեւանքներով Հայաստանի տնտեսության, ազգային անվտանգության եւ սոցիալական կայունության համար։ Պետք է փնտրել զարգացման ուղիներ, որոնք հաշվի են առնում ազգային շահերը և ամրապնդում ռազմավարական գործընկերությունները, այլ ոչ թե խարխլում դրանք՝ հանուն կասկածելի հեռանկարների: Հայաստանին անհրաժեշտ է հավասարակշռված և պրագմատիկ արտաքին քաղաքականություն՝ հիմնված ռիսկերի և հնարավորությունների օբյեկտիվ գնահատման վրա, այլ ոչ թե ԵՄ անդամակցության պատրանքային հույսերի վրա։
